Bỏ hoang công trình thủy lợi hàng chục tỷ đồng?

Công trình Kênh dẫn nước sau hồ Ea Súp Thượng (huyện Ea Súp, Đắk Lắk) với tổng mức đầu tư lên đến hơn 25 tỷ đồng đã bị hư hỏng, đang từng ngày xuống cấp nghiêm trọng… trong khi hàng trăm ha cây trồng vẫn khô khát.

Đầu tư để… bỏ hoang?

Năm 2010, để phát huy hết công năng của hồ Ea Súp Thượng (huyện Ea Súp, Đắk Lắk), một kênh dẫn nước với tổng mức đầu tư 25,3 tỷ đồng được Nhà nước đầu tư xây dựng. Công trình do Ban quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 8 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) làm chủ đầu tư.

dak-lak-bo-hoang-cong-trinh-thuy-loi-hang-chuc-ty-dong

Sau khi hoàn thành, kênh thủy lợi sau hồ Ea Súp Thượng liền bị bỏ hoang. Ảnh Duy Hậu

Theo thiết kế, công trình này được làm bê-tông, dài hơn 4km để lấy nước từ hồ Ea Súp Thượng về để tưới tắm cho khoảng 200ha cây trồng thường xuyên bị khô khát ở thôn 5 thị trấn Ea Súp (huyện Ea Súp) và các vùng lân cận. Thế nhưng, theo người dân, năm 2012, khi hoàn thành, bàn giao về cho địa phương thì công trình này cũng “chính thức” bị bỏ hoang.

Ông Thái Văn Châu (thôn 5, thị trấn Ea Súp) bức xúc: “Từ khi xây dựng đến nay, kênh dẫn nước sau hồ Ea Súp Thượng chỉ sử dụng đúng một lần khi khánh thành. Thấy có công trình thủy lợi, tưởng sẽ thoát được hạn hán, xóa đói, giảm nghèo nhưng 5 năm qua, người dân ở đây vẫn phải “gồng” với hạn. Không thể chờ được, năm ngoái, gia đình tôi phải vay mượn, đầu tư hơn trăm triệu đồng đào hồ chống hạn”.

dak-lak-bo-hoang-cong-trinh-thuy-loi-hang-chuc-ty-dong

Không được bảo quản, sửa chữa nên nhiều vị trí kênh bị hư hỏng nghiêm trọng. Ảnh Duy Hậu

Ông Nguyễn Tam Khôi (cùng địa chỉ) thì phản ảnh: “Do không ai quản lý, công trình này hư hỏng, xuống cấp, đất sạt lở tràn vào ruộng rẫy của người dân làm ảnh hưởng đến việc sản xuất, canh tác. Chẳng những vậy, tuyến kênh còn gây khó khăn cho việc vận chuyển nông sản của chúng tôi”.

Hàng chục tỷ bị bào mòn từng ngày?

Sau khi xây dựng xong, công trình Kênh thủy lợi sau hồ Ea Súp Thượng được bàn giao về cho Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk quản lý. Thế nhưng, theo ông Trần Thế Hoan, Giám đốc Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk, do công trình này không được sử dụng nên đơn vị cũng không duy tu bảo dưỡng.

dak-lak-bo-hoang-cong-trinh-thuy-loi-hang-chuc-ty-dong

Tại một số vị trí, con kênh bị cắt đôi không thể sử dụng được. Ảnh Duy Hậu

Theo quan sát của chúng tôi, do không được quản lý, bảo dưỡng nên hiện nay kênh thủy lợi sau hồ Ea Súp Thượng đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Tại một số vị trí, lòng kênh bằng bê – tông đã bị vỡ toác, một số vị trí khác thì bị đất đá vùi lấp hết lòng kênh.

Theo ông Hoan, do công trình không có hệ thống kênh nhánh nên không phát huy được tác dụng.

“Công trình không có diện tích tưới thì cần gì phải nạo vét, sửa chữa. Nếu các tuyến kênh phụ không được đầu tư xây dựng thì công trình này chẳng để làm gì cả”- ông Hoan nói.

dak-lak-bo-hoang-cong-trinh-thuy-loi-hang-chuc-ty-dong

Chẳng những không đem lại lợi ích gì cho dân mà con kênh bỏ hoang còn khiến đất đai của người dân bị vùi lấp do tình trạng sạt lở (ảnh Duy Hậu)

Về phía địa phương, ông Nguyễn Ngọc Phú, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ea Súp, cho biết, do công trình này giao cho Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk quản lý nên địa phương không có trách nhiệm trông coi, bảo dưỡng. Việc này đang khiến công trình bị xuống cấp gây lãng phí.

Mặc dù phía dưới công trình, hàng trăm ha cây trồng của người dân thường xuyên bị khô hạn, nhưng do không có kinh phí, địa phương cũng đành bó tay, để công trình hàng chục tỷ hư hỏng từng ngày.

Về phía chủ đầu tư, ông Mai Quang Vượng, Giám đốc Ban 8, cho biết, trong thiết kế ban đầu, sau tuyến kênh dẫn nước sau hồ Ea Súp Thượng còn có thêm tuyến kênh cấp 2. Tuy nhiên do thiếu vốn nên tuyến kênh cấp 2 không được đầu tư. Hiện nay, để phát huy hiệu quả tuyến kênh này, Ban 8 đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục cho đầu tư hệ thống kênh cấp 2.

Về những hư hỏng của kênh dẫn nước sau hồ Ea Súp Thượng, ông Vượng cho rằng đây là trách nhiệm của đơn vị quản lý: “Trong quá trình quản lý, nếu có vấn đề gì thì đơn vị quản lý phải báo cáo ngay cho các cơ quan liên quan để xử lý. Chúng tôi đã nghiệm thu, bàn giao 6 năm nay nên đơn vị quản lý không thể nói mình không có trách nhiệm khi để công trình hư hỏng, xuống cấp được” – ông Vượng nói”.