Thị trấn Ea Súp (huyện Ea Súp) hiện có hơn 3.900 hộ với khoảng 15.100 nhân khẩu. Những năm gần đây, tình trạng tảo hôn vẫn thường xuyên xảy ra và trở thành vấn đề đáng lo ngại trong công tác dân số – KHHGĐ ở địa phương.
Theo thống kê, từ năm 2015 đến 2017, trên địa bàn thị trấn Ea Súp đã có 13 trường hợp tảo hôn. Nguyên nhân chính là do nhiều gia đình vẫn còn quan niệm “lấy vợ, lấy chồng sớm để có lao động làm việc”, một số gia đình khó khăn con cái bỏ học sớm, trai gái trong buôn làng thích nhau rồi lỡ có thai ngoài ý muốn nên về ở với nhau và trở thành vợ chồng. Nhiều em gái đã trở thành vợ, thành mẹ khi chưa đến tuổi trăng tròn.
Em H.P. Niê năm nay mới 13 tuổi nhưng đã lấy chồng được một năm và có con 6 tháng tuổi. Mang thai ở tuổi còn quá nhỏ, cơ thể chưa phát triển hoàn thiện nên trong quá trình mang thai, H.P. rất ốm yếu, em buộc phải sinh non khi bào thai chưa đầy 8 tháng. Em hầu như không biết gì về kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản của bản thân và trẻ sơ sinh. Hiện tại vợ chồng H.P. đang sống cùng với bố mẹ trong ngôi nhà gỗ tuềnh toàng, cũ kỹ và chật chội chỉ khoảng 60 m2. Chồng của H.P. là Y.Đ năm nay 20 tuổi thỉnh thoảng lên rẫy trồng sắn, trồng ngô trên vài sào đất đồi khô cằn; ngoài ra còn làm thuê, làm mướn nhưng cũng không đủ để trang trải chi phí. Cuộc sống của gia đình trẻ này gặp rất nhiều khó khăn, có hôm thậm chí còn không có tiền mua sữa cho con.
Chị Lương Thùy Trang (bìa trái), cán bộ dân số thị trấn Ea Súp tư vấn cho người dân về hệ lụy của tảo hôn.
Gần nhà H.P. Niê còn có em H.S. Kpă cũng lấy chồng năm ngoái khi em mới 13 tuổi, chồng là Y.P mới 16 tuổi. Hiện tại, H.S. đang mang thai nhưng mọi kiến thức về chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ này em đều không biết. Chưa đi khám thai, cũng không bổ sung viên sắt, H.S. còn phải thường xuyên lên rẫy để hái măng, hái rau. Gia đình H.S. có 6 anh chị em, thì 4 anh chị của H.S. cũng có điểm chung với em là đều bỏ học sớm khi chưa hết lớp 5, rồi lấy vợ, lấy chồng khi chưa đủ tuổi pháp luật quy định. Nhiều năm nay, gia đình này vẫn luẩn quẩn với cuộc sống khó khăn, thiếu thốn mà chưa biết khi nào mới thoát ra được.
Nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn trên địa bàn, từ đầu năm 2018 đến nay, Ban Dân số – KHHGĐ thị trấn Ea Súp đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, nhất là trực tiếp đến hộ gia đình có con ở độ tuổi vị thành niên để tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình; tư vấn về hệ lụy của tảo hôn… Tuy nhiên, những hoạt động này vẫn chưa đạt hiệu quả.
Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn thị trấn đã có 6 trường hợp tảo hôn. Chị Lương Thùy Trang, cán bộ chuyên trách dân số thị trấn Ea Súp than thở: “Khó khăn nhất là hiểu biết của người dân về Luật Hôn nhân và gia đình còn hạn chế, nhiều ông bố, bà mẹ thiếu hiểu biết và không quản lý sát con cái của mình, có trường hợp cha mẹ còn ủng hộ cho lũ trẻ lấy nhau khi nam chưa đủ 20 tuổi và nữ chưa đủ 18 tuổi theo quy định”. Bên cạnh đó, việc chính quyền và cơ quan chức năng địa phương chưa kiên quyết xử phạt những trường hợp tảo hôn và tổ chức tảo hôn cũng khiến người dân chưa tuân thủ nghiêm túc các quy định về hôn nhân và gia đình…