Khoảng 10 ngày nữa là kết thúc niên vụ cà phê 2013 – 2014. Xuất khẩu (XK) cà phê lũy kế trong 11 tháng tính từ đầu niên vụ đạt 1,514 triệu tấn, trị giá 3,075 tỷ USD. Dự tính cả niên vụ XK 1,59 triệu tấn, thu về 3,25 tỷ USD, tăng gần 14% về lượng và hơn 7% về giá trị so với niên vụ 2012 – 2013.
Kim ngạch XK đạt 3,25 tỷ USD
Niên vụ 2012-2013, tổng lượng cà phê XK của Việt Nam đạt trên 1,4 triệu tấn, kim ngạch 3,03 tỷ USD. Trong 8 tháng đầu năm 2014, XK cà phê ước đạt 1,22 triệu tấn, kim ngạch 2,529 tỷ USD, tăng 26,8% về khối lượng và 22,3% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Giá cà phê XK bình quân giảm 4,14% so với năm 2013. Đức và Hoa Kỳ tiếp tục là hai thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam với thị phần lần lượt là 14,07% và 9,91%. Thị trường Bỉ có tốc độ tăng mạnh nhất, gấp 2,6 lần về khối lượng và gấp 2,4 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2013.
Dự kiến kim ngạch XK cà phê niên vụ 2013-2014 đạt 3,25 tỷ USD.
Vụ thu hoạch cà phê mới của nước ta bắt đầu từ tháng 10. Mới đây, Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (Vicofa) đưa ra dự báo: Sản lượng cà phê niên vụ 2014-2015 sẽ thấp hơn nhiều so với niên vụ trước. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của những trận mưa kéo dài nhiều ngày khiến cây thiếu ánh sáng quang hợp, nấm đen ký sinh phát triển khiến hàng trăm hecta cà phê bị rụng quả non, đó là chưa kể diện tích cà phê già cỗi, hết chu kỳ kinh doanh, cần tái canh, cưa đốn lên đến 100.000ha, trong tổng số 561.500ha càp hê của các tỉnh Tây Nguyên.
Thời gian gần đây, xuất hiện nhiều báo cáo về cung-cầu trên thị trường cà phê thế giới, phần lớn đều cho rằng giá cà phê sẽ tăng. Nhà kinh doanh sừng sỏ Volcafe, có trụ sở tại Thụy Sĩ, cho rằng, niên vụ 2014-2015, thế giới sẽ thiếu gần 9 triệu bao cà phê, đứng trước nguy cơ thiếu hụt nguồn cung tồi tệ nhất trong vòng 10 năm qua do Brazil giảm sản lượng cà phê vì hạn hán.
Volcafe cho biết, sản xuất cà phê toàn cầu sẽ giảm 8,1%, còn 142,7 triệu bao, trong khi đó lượng tiêu thụ lại tăng 2%, lên 151,5 triệu bao. Bên cạnh đó, lượng XK cà phê của Indonesia, nước xuất khẩu robusta lớn chỉ sau Việt Nam giảm 20%, chỉ đạt 211.000 tấn trong 8 tháng đầu năm, trong khi cùng kỳ năm trước là 265.000 tấn. Do đang thời điểm giáp vụ nên nguồn cung cà phê tại Việt Nam đã cạn kiệt. Lượng cà phê XK từ Việt Nam giảm nhiều trong ba tháng liên tiếp vừa qua, hiện chỉ đạt 75.000-80.000 tấn/tháng, trong khi các tháng đầu năm đều đạt 150.000 – 180.000 tấn/tháng.
Với những thông tin như vậy, lẽ ra giá cà phê phải tăng. Thế nhưng, thực tế thị trường không như kỳ vọng. Tuần vừa qua đã chứng kiến sự sụt giá bất ngờ của cà phê. Giá cà phê Robusta sàn London (Anh) từ mức 2.112 USD/tấn xuống còn 1.997 USD/tấn. Trên sàn kỳ hạn Arabica Ice New York, giá đã giảm năm ngày liền và kết thúc tuần qua mất đến 28,45 cts/lb, tương đương 640 USD/tấn. Tại thị trường các tỉnh Tây Nguyên, giá cà phê mấy ngày gần đây chỉ còn 38,5 triệu đồng/tấn, giảm 2 triệu đồng/tấn so với trước.
Trái chiều các dự báo cung – cầu
Một số phân tích cho rằng, nguyên nhân giảm giá cà phê chịu tác động mạnh từ thị trường tài chính thế giới. Đồng USD tăng mạnh làm suy yếu các đồng nội tệ của Brazil và Colombia, hai nước XK cà phê Arabica hàng đầu. Thường khi USD tăng, loại hàng hóa nào lấy đồng tiền này để thanh toán đều phải bị bán tháo một phần vị thế kinh doanh. Người kinh nghiệm trên thị trường tài chính đang lo ngại rằng giới đầu tư sẽ tiếp tục dùng đồng USD làm chỗ “trú ẩn an toàn” trong thời gian tới đây khi xung đột tại Ukraine làm Mỹ và EU đang hết sức căng thẳng với Nga; cuộc chiến chống nhóm tự xưng là Nhà nước Hồi giáo IS.
Các nước XK mừng vui trước nguồn tin báo sản lượng Brazil thiệt hại nặng do hạn hán, thế nhưng, kỳ lạ là, nước này vẫn XK ầm ầm, với lượng XK tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Vì vậy, nhiều hãng kinh doanh lớn trên thế giới cho rằng, những báo cáo về giảm sản lượng thu hoạch chỉ là “đòn gió” của các nước sản xuất cà phê nhằm kích giá lên. Có thông tin trái chiều cho rằng, năm 2015, sản lượng cà phê của Brazil sẽ tăng 9,6% so với năm nay, lên 48 triệu bao. Báo cáo của Liên đoàn Cà phê châu Âu (ECF) nói rằng, tính đến hết tháng 7/2014, tồn kho cà phê tại châu Âu tăng thêm 5,1% so với tháng 6/2014, đạt 11,65 triệu bao.
Theo hãng môi giới Flavour Coffee (Brazil), giá cà phê đang giảm là do giới đầu cơ cà phê tranh thủ tất toán vị thế kinh doanh như bước chuẩn bị cần thiết cho vụ tới vào đầu tháng 10/2014. Trong khi hàng thực chỉ trao đổi chập chờn, giao dịch “hàng giấy” hay còn được gọi giao dịch “ảo” trên mạng khá sôi nổi. Các ước đoán về sản lượng cà phê Brazil vừa qua được giới đầu cơ tận dụng triệt để sau trận hạn hán vào đầu năm nay. Qua những đợt tung tin ấy, giới đầu cơ rủ nhau mua khống một lượng hợp đồng “hàng giấy” nay đã đủ lớn để phải tất toán.
Theo số liệu mới nhất, tính đến ngày 12/8/2014, trên sàn kỳ hạn Arabica Ice New York, giới đầu cơ đã mua khống lên đến 41.416 hợp đồng, tương đương chừng 730.000 tấn. Lượng mua khống sàn Robusta London lên tới 316.220 tấn. Nếu đúng thế, giá giảm hiện nay chủ yếu do đầu cơ thanh lý vị thế mua khống. Bởi vậy, sẽ rất khó đoán định giá cà phê sẽ tăng hay giảm khi mùa thu hoạch cà phê mới bắt đầu.
>> Gía cà phê cập nhật nhanh và chính xác nhất
Có thể bạn quan tâm: